Z historycznego punktu widzenia koncesja (łac. concessio) najwcześniej pojawiła się we Francji (w jęz. fr. concession), gdzie jej początki sięgają II połowy XVI wieku. W latach następnych nauka tego kraju oraz ustawodawstwo wywarły w tym zakresie znaczący wpływ na porządek prawny innych państw europejskich.
W tym czasie doszło do ukształtowania się dwóch typów koncesji określanych mianem francuskiego i austro-niemieckiego. W ustawodawstwie państw europejskich pierwszy z nich był dominującym typem koncesji. Wykształcił dwie jej postacie:
– a) koncesję robót publicznych (concession de travaux public). Istotę tej koncesji wyraża konstrukcja umowy, na mocy której jedna ze stron (osoba prywatna – koncesjonariusz) zobowiązuje się wobec administracji państwowej lub gminy do wniesienia określonych urządzeń technicznych na własny koszt i ryzyko, ale w interesie publicznym, w zamian za ekwiwalent (czasowe prawo) pobierania od użytkowników opłat za korzystanie z tych urządzeń.
Koncesja robót publicznych polega więc na powierzeniu (nadaniu) przez państwo (gminę) osobie prywatnej wykonywania uprawnień eksploatacji urządzeń technicznych przeznaczonych do użytkowania w celu zaspokajania potrzeb publicznych (np. budowy i eksploatacji dróg, autostrad, wiaduktów, mostów, linii kolejowych, lotnisk, urządzeń elektryfikacyjnych lub rurociągów ropy i gazu ziemnego).
Są to zatem umowy administracyjne, umożliwiające realizację części zadań służby publicznej przez osoby (podmioty) prywatne. W tym też ujęciu koncesja polega na odstąpieniu od monopolu państwowego na rzecz osób prywatnych (przedsiębiorców niepaństwowych) w celu zlecenia im realizacji zadań administracyjnych państwa o charakterze gospodarczym:
– b) koncesję usług publicznych zawierającą z kolei uprawnienie do eksploatacji urządzeń technicznych lub terenu (np. plaży, parku albo cmentarza): ta postać koncesji oznacza nadanie przez państwo lub gminę uprawnień do wykorzystywania urządzeń i obszarów będących własnością państwa (gminy) przez przedsiębiorców niepaństwowych.
Generalnie można stwierdzić, iż współcześnie typ koncesji określany mianem francuskiego używa pojęcia koncesji na oznaczenie stosunku prawnego, jaki powstaje między organem administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego a osobą fizyczną lub prawną w związku z uzyskaniem przez nie uprawnienia (zgody) na czerpaniu korzyści z gruntu (terenu) lub technicznego urządzenia publicznego.
Leave a reply