Z ekonomicznego punktu widzenia istotną cechą profilaktyki jest przesunięcie w czasie uzyskiwanych efektów zdrowotnych. Wykorzystując terminologię ekonomiczną można stwierdzić, że profilaktyka jest postrzegana jako inwestycja. Korzyści z niej wynikające mogą występować w różnych okresach w długim czasie lub jednorazowo po upływie długiego okresu, w przeciwieństwie do kosztów ponoszonych z reguły jednorazowo na początku okresu realizacji danego przedsięwzięcia. Koszty różnią się od efe- ków także tym, iż w zasadzie nic towarzyszy im element niepewności. Zjawisko to jest typowe dla procesów inwestycyjnych i wydatków z nimi związanych. Ponadto, znane są przykłady działań profilaktycznych przynoszących ważne natychmiastowe efekty posiadające charakter niemierzalny.
Rozważając ekonomiczne aspekty profilaktyki należy zwrócić uwagę na możliwości uzyskiwania efektów poza sektorem opieki zdrowotnej, w sferze działań produkcyjnych i konsumpcyjnych oraz w wyniku podejmowania przedsięwzięć międzyscktorowych. Drugim czynnikiem uwzględnianym w rozważaniach powinien być sposób finansowania opieki zdrowotnej, wpływający motywacyjnie na podejmowanie działań profilaktycznych zarówno w sektorze zdrowia, jak i poza nim.
Ekonomiczne aspekty profilaktyki są często niezrozumiałe i dlatego zawęża sięjc wyłącznie do obliczania kosztów i ich minimalizacji. W rzeczywistości problem jest o wiele bardziej skomplikowany, a jego rozstrzygnię- ciu służą techniki ewaluacj i ekonomicznej: analiza typu koszt-korzyść, analiza typu koszt-efekt, analiza typu koszt-użytcczność. Odpowiadają one decydentowi na różne pytania. Dlatego też wybór metody zależy od postawionego problemu i zadanego pytania. Podstawową sprawą do rozstrzygnięcia jest odpowiedź na pytanie jak kształtują się bieżące koszty profilaktyki w porównaniu do przyszłych kosztów, których uda się uniknąć lub odsunąć w czasie dzięki profilaktyce.
Ekonomiczne podejście do profilaktyki na rzecz zdrowia ludności cz. II
Analiza i ocena ekonomiczna (economic appraisal) w obszarze ochrony zdrowia może więc dotyczyć nie tylko działań terapeutycznych, technologicznych, politycznych czy organizacyjnych, ale również, na co kładzie się coraz większy nacisk, przedsięwzięć profilaktycznych i ich roli w ograniczaniu wzrostu globalnych kosztów opieki zdrowotnej oraz innych kosztów ściśle z nimi związanych, a ponoszonych poza systemem opieki zdrowotnej.
Koszty i efekty profilaktyki zdrowotnej można ujmować na różnych płaszczyznach ekonomicznych. Mogą one być ściśle związane z określonymi interwencjami w odniesieniu do konkretnych grup populacji, podejmowanymi przez jednostki służby zdrowia (np. profilaktyka nowotworów u kobiet, profilaktyka chorób serca), z ukierunkowanymi interwencjami podejmowanymi coraz częściej przez pracodawców na rzecz własnych pracowników (np. akcje szczepień profilaktycznych), z profilaktyką ukierunkowaną na kształtowanie postaw producentów żywności (np. profilaktyka zakażeń salmonellą poprzez konsumpcję mięsa drobiowego) czy też mogą być rozważane w skali makroekonomicznej, w skali gospodarki narodowej .
Podkreślenia wymaga fakt, iż działania profilaktyczne ukierunkowane na zdrowie populacji nie powinny być przypisywane wyłącznie instytucjom opieki zdrowotnej. Dotyczą one przecież wszystkich sfer życia społeczno- -gospdarczego, o czym łatwo przekonać się w czasie lektury jednej z Dyrektyw Unii Eurpejskiej dotyczącej narażenia na czynniki biologiczne w miejscu pracy. Wśród powszechnie dyskutowanych na święcie zagadnień znajdują się problemy związane z oddziaływaniem różnych przedsięwziąć w zakresie profilaktyki na koszty opieki zdrowotnej, na koszty ponoszone przez gospdarkę narodową, problemy związane ze sposobem organizacji i finansowania przedsięwzięć profilaktycznych czy systemami motywacyjnymi, których celem jest kształtowanie postaw prozdrowotnych.
Leave a reply