Dokonując wyboru tabeli płac w danym ZOZ należy więc ustalić, czy sytuacja kadrowa i koncepcje motywowania skłaniają do znacznego różnicowania stawek płac między różnymi pracownikami na tym samym stanowisku, czy raczej do wyrównywania płac na stanowisku a różnicowania między stanowiskami. Ocena tabeli płac wprowadzonych w kilku placówkach służby zdrowia w 1999 r. wskazuje jednak, że przy ich kształtowaniu nie kierowano się ww. przesłankami. Na ogół dolne stawki pozostawiano na poziomie z 1998 r., co mogło mieć związek z niepewnym wzrostem płac pracowników otrzymujących stawki zbliżone do dolnych widełek, natomiast podwyższano stawki górne. W konsekwencji spowodowało to zwiększenie możliwości różnicowania plac na stanowiskach, ale w niejednakowym stopniu. W jednym z warszawskich ZOZ rozpiętości wzrosły: na stanowisku ordynatora z 95 do 140%, starszego asystenta z 99 do 130%, młodszego asystenta ze 107% do 140%, starszej pielęgniarki ze 108% do 150% a salowej z 62% do 70%. W efekcie różnice stawek między niektórymi stanowiskami wzrosły, a między innymi zmniejszyły się. Np. różnica w maksymalnej stawce między ordynatorem a starszym asystentem wzrosła z 14 do 20%, starszym asystentem a asystentem z 6,5 do 10%, pielęgniarką a salową z 39 do 47%, natomiast miedzy asystentem a młodszym asystentem zmniejszyła się nieznacznie (z 6,8 do 5,2%), podobnie jak między pielęgniarką oddziałową i starszą pielęgniarką (z 7,4 do 6,2%). Przykład ten nie dowodzi jednak, że w tym ZOZ zwiększyły jej faktyczne różnice płac miedzy stanowiskami, gdyż nic wykorzystywano maksymalnych stawek. Dowodzi natomiast, że opracowując nową tabelę płac nie określono polityki różnicowania płac – czy ma ona sprzyjać zwiększeniu zróżnicowania płac różnych pracowników na tym samym stanowisku, czy zwiększeniu zróżnicowania miedzy stanowiskami kierowniczymi a wykonawczymi lub lekarzami a średnim personelem medycznym.
Wnioski z oceny kształtowania się płac w danej placówce służby zdrowia
Przy projektowaniu nowego systemu płac należy również wykorzystać wnioski z oceny kształtowania się płac w danej placówce służby zdrowia. W ocenie należy zwracać uwagę na poprawność zróżnicowania płac mię- dzy stanowiskami i pracownikami z uwzględnieniem złożoności pracy (kwalifikacji) odpowiedzialności uciążliwości a także ilości i jakości wykonywanych świadczeń medycznych. Ocena taka pozwoli ustalić czy zasady wynagradzania (taryfikatory, tabele płac, premie, oceny pracownicze) wykorzystywano optymalnie (przy danych środkach na wynagrodzenia), aby uzyskać odpowiednie zróżnicowanie płac, pozwoli też zaprojektować odpowiednie zmiany.
Aby wykazać przydatność takich ocen posłużmy się przykładami zróżnicowania płac w 1998 r. w 7 placówkach służby zdrowia w sześciu dawnych województwach. Z oceny tej wynika generalny wniosek, że we wszystkich placówkach płace różnicowano w dowolny sposób, nie kierując się z góry ustalonymi regułami. Do zróżnicowania płac służą m.in. kategorie zaszeregowania-w służbie zdrowia Ministerstwo ustaliło po dwie dla każdego stanowiska, aby zwiększyć możliwość tego różnicowania. W analizowanych zakładach na większości stanowisk wykorzystywano obydwie, przy czym na hierarchicznie wyższym częściej stosowano kategorie górne, a na pozostałych zarówno dolne jak i górne. Występowały niewielkie zależności między kategorią a długością doświadczenia zawodowego pracownika. Chociaż legitymujący się dłuższym stażem byli częściej zaszeregowani do górnych kategorii w ramach danego stanowiska, to jednak prawidłowość taka nic występowała. Wśród lekarzy i pielęgniarek zaszeregowanych do górnych kategorii byli zarówno legitymujący się 20-letnim stażem, jak i tylko kilkuletnim, podobne przypadki występowały wśród zaszeregowanych do dolnych kategorii. Oznacza to, że górną kategorię przyznawano niektórym pracownikom już w momencie obejmowania stanowiska lub po kilku latach pracy a jednocześnie niektórych nie przeszeregowano do wyższej kategorii mimo w ielu lat pracy na stanowisku. W niektórych placówkach wszyscy pracownicy na danym stanowisku byli zaszeregowani do tej samej kategorii mimo różnicy w doświadczeniu. W wymienionych placówkach trudno doszukać się prawidłowości w zaszeregowaniu pracowników.
Leave a reply