Jedną z podstawowych kategorii pojęciowych funkcjonujących we współczesnej świadomości społecznej jest podatek, wywierający silny i bezpośredni wpływ na działalność poszczególnych społeczeństw oraz na życie społeczne i gospodarcze kraju.

Współcześnie powyższe rozumienie koncesji w prawie niemieckim uległo pewnej zmianie. Ma ono postać umowy cywilnej, opartej na swobodnym uznaniu stron, dotyczącej korzystania z publicznych dróg lądowych lub wodnych. Zawarcie takiej umowy powinno jednak poprzedzać wydanie zezwolenia (aktu) administracyjnego na korzystanie z urządzeń technicznych i terenu. Oznacza to, iż koncesja daje przedsiębiorcy władzę nad fragmentem działań administracji, jak również stanowi o ich wykonywaniu przez niego we własnym imieniu oraz czerpaniu z nich korzyści.

Ustawa z 19 listopada 1999 r. – Prawo działalności gospodarczej w rozdziale 3 art. 14 ust. 1 zawiera przedmiotowy zakres koncesjonowania, tj. wyliczenia dziedzin tej działalności, której wykonywanie wymaga uzyskania koncesji. Są to:

Jest uregulowany w siedmiu artykułach (od art. 60 do art. 66) ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. nr 101, poz. 444 z późn. zm.: ostatnia zm. Dz.U. z 2000 r., nr 12, poz. 136).

Podatek jest zjawiskiem historycznym. Jako instytucja ekonomiczno-prawna ma swoją określoną genezę. Od najdawniejszych czasów ludzie płacili podatki. Płacono je już w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Były to podatki gruntowy (tributum soli) i spadkowy {yecesima hereditatum). Znaczący wpływ na koncepcje i poglądy podatkowe w okresie średniowiecza wywarła doktryna Kościoła katolickiego, gdzie konstrukcje podatków rozpatrywane były poprzez pryzmat sprawiedliwości i moralności zgodnej z nauką Kościoła.

Podatek ten jest prawnie uregulowany w ośmiu artykułach (od art. 40 do art. 47) ustawy z 29 lipca 1992 r. o grach losowych i zakładach wzajemnych (Dz.U. z 1998 r., nr 102, poz. 650 z póżn. zm.). Jest podatkiem państwowym.

Z historycznego punktu widzenia koncesja (łac. concessio) najwcześniej pojawiła się we Francji (w jęz. fr. concession), gdzie jej początki sięgają II połowy XVI wieku. W latach następnych nauka tego kraju oraz ustawodawstwo wywarły w tym zakresie znaczący wpływ na porządek prawny innych państw europejskich.

Jest on uregulowany ustawą z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. nr 9, poz. 31 z późn. zm.). Obowiązek podatkowy dotyczący podatku od posiadania psów ciąży na osobach fizycznych mających psy (art. 13 ust. 1 ustawy). Terminy płatności oraz wysokość podatku ustalają gminy. Nie mogą one jednak przekroczyć maksymalnych stawek podatku określonych przez ustawodawcę. Podatku tego nie pobiera się:

Z chwilą odzyskania przez Polskę w listopadzie 1918 r. niepodległości – po 123 latach niewoli – ustawodawca nowo zorganizowanego państwa utrzymywał w mocy, na okres przejściowy, akty normatywne byłych państw zaborczych. I tak koncesje na podejmowanie działalności gospodarczej w byłym zaborze austriackim nadal były wydawane na podstawie austriackiego prawa przemysłowego z 1869 r., zaś w byłym zaborze rosyjskim – na podstawie rosyjskiego prawa przemysłowego z 1913 r.

Wezwania do usunięcia stwierdzonych w protokole uchybień nie należy jednak traktować jako wyłącznej możliwości oddziaływania pokontrolnego. Organ kontroli może bowiem stosować środki represyjne, jak np. upomnienie lub karę pieniężną, o których powinien poinformować organ koncesyjny. Jednak czynności kontrolne nie powinny naruszać samodzielności koncesjonariusza w wykonywaniu działalności gospodarczej.

W Polsce akcyza (łac. accisia – podatek) została wprowadzona równocześnie z podatkiem VAT ustawą z 8 stycznia 1993 r. Akcyza to rodzaj podatku obciążający konsumpcję określonych dóbr, wliczony w cenę sprzedaży. Obowiązek podatkowy ciąży na producencie oraz importerze wyrobów akcyzowych. Jest rodzajem podatku pośredniego, szczególnego, rzeczowego i obligatoryjnego oraz wyłącznie zasila dochód budżetu państwa. Podatek akcyzowy jest oparty na zasadzie jednokrotności opodatkowania wyrobu konsumpcyjnego (zwanego akcyzowym) u producenta lub importera i nie podlega potrąceniu ani zwrotowi. Jest on podatkiem uzupełniającym podatek VAT.

Podatek ten ma również charakter podatku majątkowego. Jest podatkiem samorządowym (lokalnym) zasilającym budżety gmin. Początkowo uregulowany został rozporządzeniem ministra finansów z 27 grudnia 1994 r. (Dz.U. nr 132, poz. 676 z późn. zm.).

Zasada powszechności podatku ściśle jest związana z jego wielo- fazowością, tzn. stosowaniem podatku VAT w sprzedaży, która występuje we wszystkich fazach obrotu towarem lub usługą. Podatek ten wyklucza także wielokrotność obciążenia oraz pozwala uniknąć pobierania „podatku od podatku”, wyłączając kaskadowe narastanie należności podatkowych i spiętrzenie cen. Ponadto konstrukcja podatkowa z uwagi na przerzucalność tego podatku sprawia, iż stanowi on dogodną formę obciążenia obrotu również z punktu widzenia międzynarodowej wymiany towarowej.

Zarówno stawka podstawowa, jak i preferencyjna polskiego VAT przekraczają stawkę określoną w prawie unijnym. W podatku VAT państw członkowskich UE nie występuje także stawka podwyższona dla dóbr i usług luksusowych. Zmiany te dokonano w 1992 r. Obecnie stawki podatku od towarów i usług w Unii wynoszą od minimalnej stawki preferencyjnej 5% do maksymalnej stawki podstawowej 15%. Np. w Niemczech stawka podstawowa wynosi 16%, a preferencyjna 7%. Wyższe niż polskie stawki podstawowe obowiązują w Szwecji i na Węgrzech – 25%. W Estonii i na Łotwie obowiązuje tylko jedna podstawowa stawka VAT – 18%.